Słowa kluczowe
Jak cytować
Abstrakt
Hemoreologia jest nauką zajmującą się badaniem przepływu krwi w naczyniach krwionośnych. Parametry reologiczne mają znaczenie w patogenezie wielu chorób, w tym także w chorobach nowotworowych. Determinantami przepływu krwi są wartość hematokrytu, lepkość osocza, lepkość krwi pełnej oraz zdolność erytrocytów do deformacji i agregacji. Zmiany wartości lepkości krwi pełnej, lepkości osocza jak podwyższoną skłonność erytrocytów do agregacji i obniżoną zdolność do deformacji obserwuje się w przypadku wielu zmian nowotworowych. Wielu autorów wskazuje na możliwość wykorzystania badań reologicznych w prognozowaniu stopnia zawansowania choroby jak również wyboru metody terapeutycznej. Postulowane jest również modyfikowanie nadmiernej lepkości jako jednej z koncepcji leczenia chorób nowotworowych.
Bibliografia
Kiliański T, Dziubiński M, Sęk J, Antosik K, Wykorzystanie pomiarów właściwości reologicznych płynów w praktyce inżynierskiej. Warszawa: EKMA Krzysztof Antosik; 2009.
Schramm G, Reologia – podstawy i zastosowania, Poznań: Ośrodek Wydawnictw Naukowych. 1998.
Kembowski Z, Reometria płynów nienewtonowskich, Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne; 1973.
Baskurt OK, Hardeman MR, Rampling MW, Meiselman HJ, Handbook of Hemorheology and Hemodynamics, Amsterdam, Berlin, Oxford, Tokyo, Washington: IOS Press DC; 2007.
Milnor WR, Hemodynamics, Baltimore, Maryland, USA: Williams & Williams, 1989.
Wasilewski J, Kiliański T, Biomechaniczna przyczyny miażdżycy, Łódź: Monografie Politechniki Łódzkiej; 2011.
Bębenek B, Przepływy w układzie krwionośnym, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej; 1999.
Fåhraeus R, Lindquist T. The viscosity of the blood in narrow capillary tubes. Am J Physiol 1931;96:562-568.
Lerche D, Bäumler H, Kucera W, Meier W, et al. Flow properties of blood and hemoreological methods of quantification. in: Physical Characterization of Biological cells. Basic research and clinic relevance. Ed. W. Scütt, H. Klinkmann, I. Lamprecht, T. Wilson, Verlag Gesundheit GmbH Berlin, 189-214, 1991.
Chmiel H. Determination of blood rheological parameters and clinical application. Advances in Cardiovascular Physics 1979;3:1-44.
Czerwiński F, Kopczyńska DL, Musioł AA, Słowińska AM, Włodarczyk PM, Wysocka E, Marcinkowska-Gapińska A. Lepkość krwi jako czynnik reologiczny w patogenezie chorób naczyniowych. in: Biofizyka a medycyna. T.8. red. nauk.: Leszek Kubisz, Dorota Hojan-Jezierska, Teresa Matthews-Brzozowska, Anna Marcinkowska-Gapińska, Poznań Wydaw. Uniw. Med. im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, 2019 s. 32-58.
Jain RK. Determinants of Tumor Blood Flow: A Review. Cancer Research 1988;48: 2641-2658.
Khan MM, Puniyani RR, Huilgol NG, Hussain MA, Ranade G.G. Hemorheological profiles in cancer patients. Clin. Hemorheol. Microcirc. 1995;15(1):37-44.
Tietien GW, Chien S, Scholz P, Gump FE, Kinney JM. Changes in blood viscosity and plasma proteins in carcinoma. J. Surg. Oncol. 1977;9:53-59.
Tempelhoff GF, Heilmann L, Hommel G, Pollow K. Impact of rheological variables in cancer. Semin. Thromb. Hemost. 2003;29(5):499-514.
Kowal P, Marcinkowska-Gapińska A. Hemorheological changes dependent on the time from the onset of ischemic stroke. J. Neurol. Sci. 2007;258:132-136.
Dintenfass L. Clinical Applications of blood viscosity factors and functions: Especially in the cardiovascular disorders. Biorheology 1979;16:69-84.
Matsushima K, Hakim AM. Transient forebrain ischemia protects against subsequent focal cerebral ischemia without changing cerebral perfusion. Stroke 1995;26:1047-1052.
Murry CE, Jennings RB, Reimer K.A. Preconditioning with ischemia, a delay of lethal cell injury in ischemic myocardium. Circulation 1986;74:1124-1136.
Reinhart WH. Molecular biology and self-regulatory mechanisms of blood viscosity: A review. Biorheology 2000;38:203-212.
Kwaan H.C. Role of plasma proteins in whole blood viscosity: A brief clinical review. Clin. Hemoreol. Microcirc. 2010;44(3):167-176.
Bouhmadi AE, Laffargue F, Brun JF. Aggregability and disaggregability of erythrocytes in women suffering from ovarian cancer: evidence for an increased disaggregation threshold. Clin. Hemorheol. Microcirc., 2000;22:91–97.
Marcinkowska-Gapińska A, Kowal P. Hemorheological studies of chosen clinical cases. J. Med. Sci. [d. Now. Lek.] 2015;84(3):197-200.
Miller B, Heilmann L. Hemorheological parameters in patients with gynecologic malignancies. Gynecologic Oncology 1989;33(2):177-181.
Jirtle RI. Chemical modification of tumor blood flow. Int J Hyperthermia 1988;4:355-371.
Horsman MR, Chaplin DJ, Overgaard J. The use of blood flow modifiers to improve the treatment response of solid tumors. Radiotheraphy and Oncology 1991;20:47-52.
Yu J, Han M, Geng J. Influence of propofol intravenous anesthesia on hemorheology, haemodynamics and immune function of colorectal carcinoma patients undergoing radical resection. Pak J Med Sci. 2019;35(3):780-785.
Tempelhoff GF, Heilmann L, Pollow K, Hommel G. Monitoring of rheologic variables during postoperative high-dose brachytherapy for uterine cancer. Clin. Appl., Thromb. Hemost. 2004;10(3):239-248.
Reinhart WH. The optimum hematocrit. Clin. Hemorheol. Microcirc. 2016;64:575–585.
Tikhomirova I, Petrochenko E, Malysheva Y, Ryabovb M, Kislov N. Interrelation of blood coagulation and hemorheology in cancer. Clin. Hemorheol. Microcirc. 2016;64: 635–644.
Baronzio G, Freitas I, Kwaan HC. Tumor Microenvironment and Hemorheological Abnormalities. Semin. Thromb. Hemost. 2003;29(5):489-498.
Tempelhoff GH, Schönmann N, Heilmann L, Pollow K, Hommel G. Prognostic role of plasmaviscosity in breast cancer. Clin. Hemorheol. Microcirc. 2002;26:55–61.
Tempelhoff GF, Niemann F, Schneider DM, Kirkpatrick CJ, Hommel G, Heilmann L. Blood Rheology during Chemotherapy in Patients with Ovarian Cancer. Thrombosis Research 1998;90:73–82.
Caimi G, Hopps E, Carlisi M, Montana M, Gall`a E, Presti R.L, Siragusa S. Hemorheological parameters in Monoclonal Gammopathy of Undetermined Significance (MGUS). Clin. Hemorheol. Microcirc. 2018;68:51–59.
Spivak JL, Gascon P, Ludwig H. Anemia Management in Oncology and Hematology. The Oncologist 2009;14:43-56.
Kader AS, Lim JT, Berthelet E, Petersen R, Ludgate D, Truong PT. Prognostic Significance of Blood Transfusions in Patients with Esophageal Cancer Treated with Combined Chemoradiotherapy. Am. J. Clin. Oncol. 2007;30(5):492-497.
Muravyow AV, Cheporov SV, Kislov NV, Bulaeva SV, Maimistova AA. Comparative efficiency and hemorheological consequecnes of hemotransfusion and epoetin therapy in anemic cancer patients. Clin. Hemorheol. Microcirc. 2010;44(2):115-123.
Wlodkowic D, Cooper JM. Tumors on chips: oncology meets microfluidies. Curr. Opin. Chem. Biol. 2010;14(5):556-567.
Uggla B, Nilson TK. Whole blood viscosity in plasma cell dyscrasias. Clin. Biochem. 2015;48:122-124.
MacKenzie MR, Lee TK. Blood viscosity in Waldenström macroglobulinemia. Blood 1977;49(4):507-510.
Treon SP, Branagan AR, Hunter Z, Santos D, Tournhilac O, Anderson KC. Paradoxical increases in serum IgM and viscosity levels following rituximab in Waldenstrom's macroglobulinemia. Annals of Oncology 2004;15(10):1481-1483.
Shin DW, Gu JY, Kim JS, Jung JS, Shin DY, Koh Y, Kim I, Kim HK. Increased plasma viscosity in plasma cell dyscrasia and whole blood viscosity in polycythemia vera. Clin. Hemorheol. Microcirc. 2018;70:59–67.
Wang N, Liu L, Jiang X, Li D, Chen X. Acute multiple cerebral infarction combined with cerebral microhemorrhage in Polycythemia vera: A case report. Exp. Ther. Med. 2019;18:2949-2955.
Utkan G, Tek I, Kocer M, Muallaoglu S, Durnalı AG, Arslan UY, Celenkoglu G, Tokluoglu S, Alkis N. Blood Viscosity in Patients with diffuse large B cell non-hodgkin’s lymphoma. Exp. Oncol. 2006;28(4):326–327.
Caimi G, Carlisi M, Montana M, Gall`a E, Presti RL, Hopps E, Siragusa S. Erythrocyte deformability and hemorheological profile in multiple myeloma. Clin. Hemorheol. Microcirc. 2018;68:25–34.
Anderson IS, Kai-Yiu Y, Hillman D, Lessin LS. Multiple myeloma in a patient with sickel cell anemia: Interacting effects on blood viscosity J. Am. Med. 1975;59(4):568-574.
Klemencic S, Perkins J. Diagnosis and Management of Oncologic Emergencies. West. J. Emer. Med. 2019;20(2):316-322.
Djavanmard MP, Michl I, Korpan M, Fazeny B, Budinsky AC, Wiesinger E, Weinländer G, Binder M, Püspök M, Zielinski CC, Fialka V, Koppensteiner R, Marosi Ch. Impaired hemorheology in patients with postmastectomy lymphedema. Breast Cancer Res. Tr. 1996;38(3):283-288.
Chen G, Zhao L, Liu Y, Liao F, Han D, Zhou H. Regulation of blood viscosity in disease prevention and treatment. Chin. Sci. Bull. 2012;57(16):1946-1952.
Falanga A, Marchetti M, Vignoli A. Coagulation and cancer: biological and clinical aspects. J. Thromb. Haemost. 2013;11:223-233.