Abstract
Protonoterapia, jako jedna z form leczenia nowotworów gwarantuje dostarczenie wysokiej dawki do zadanej objętości, przy dokładnej ochronie tkanek zdrowych. W związku z tym, iż następuje ciągły rozwój tej metody leczenia, powstaje również coraz więcej placówek oferujących pacjentom leczenie nowotworów przy użyciu protonów. Zastosowanie kliniczne obejmuje coraz większe spektrum dotyczy leczenia przede wszystkim takich lokalizacji jak: gałka oczna czy mózg. Protonoterapia jest wyjątkowo dobra metodą leczenia zmian nowotworowych u dzieci, ze względu na maksymalną ochronę tkanek zdrowych. W pracy opisano wybrane ośrodki protonoterapii w Polsce i na Świecie. W naszym kraju obecnie działa jeden ośrodek – Centrum Cyklotronowe w Bronowicach, który zajmuje się przede wszystkim leczeniem zmian zlokalizowanych w gałce ocznej. Rozpoczęto również działania w ramach projektu INPRONKO, który w dużej mierze przyczyni się do znacznego rozwoju protnoterapii w Polsce. W pracy opisano również takie placówki jak Paul Scherrer Institute, gdzie poraz pierwszy zastosowano dynamiczną wiązkę skanującą, Zjednoczony Instytut Badań w Dubnej, prywatny ośrodek Rinecer Proton Therapy Center, gdzie do leczenia wykorzystuje się trójwymiarową wiązkę protnów. Kolejną opisaną w pracy placówką jest MD Anderson Cancer Center specjalizujący się w leczeniu zmian nowotworowych przy pomocy techniki IMPT. Proton Medical Research Center w Tsukuba to ośrodek, w którym oprócz gałki ocznej naprmieniania się takie lokalizacje jak wątroba, gruczoł krokowy czy przełyk.References
Breuer H, Smith BJ. Proton therapy and radiosurgery. Berlin: Wydawnictwo Springer; 2000.
Centrum Cyklotronowe Bronowice. Materiał internetowy dostępny pod adresem:
Dirk De Ruysscher M. Lodge M, Bleddyn J. i In, Charged particles in radiotherapy: A 5-year update of a systematic review,Radiother and Oncol 2012; 103:5-7.
Goitein M. Radiation Oncology : A Physicist’s –Eye View. Biol and Med Phys, Biological Engineering 2008.
Projekt INPRONKO. Materiał dostępny na stronie internetowej www.inpronko.eu.
Jędrzejczak D.M. Porównanie obliczonych i zmierzonych rozkładów dawek w wiązce protonowej, modyfikowanej bolusami woskowymi, dla wybranych przypadków klinicznych. Praca magisterska, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań, 2011.
Loma Linda University Medical Center. Conditions treated with protons. Materiał internetowy dostępny pod adresem: http://www.protons.com./proton-therapy/conditions-treated/index.html.
Łobodziec W. Dozymetria promieniowania jonizującego w radioterapii. Katawice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ślaskiego; 1999.
Ma C-M, Tajima T, Shahine B, Lee MC, Guerrero T, Boyer AL. Laser accelerated proton beams for radiation therapy. Med Phys 2001;28:1236.
Malicki J. The importance of accurate treatment planning, delivery and dose verification. Rep Pract Oncol Radiother 2012;17(2)63-65.
Marks L.B, Yorke E.D, Jackson A, i In. Use on normal tissue complication probability models in the clinic, Int J Radiat Oncol Biol Phys 2010;76(3):10-19.
MD Anderson Cancer Center. Materiał internetowy dostępny na stronie www.mdanderson.org.
Mumot M. Opracowanie uproszczonej metody obliczeń i pomiarów dawek w radioterapii protonowej 70-250 MeV oraz porównanie otrzymanych rozkładów dawek z rozkładami dla promieniowania dotonowego/elektronowego (4-25 MeV/3-25 MeV), w wybranych przypadkach klinicznych, praca doktorska Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego, Poznań 2008.
Mumot M, Mytsin G, Molokanov A, Malicki J. The comparison of doses measured by radiochromic films and semiconductor detector in a 175 MeV proton beam. Phys Med. 2009;25(3): 105-110.
Particle Therapy Co-Operative Group. Particle therapy facilities in operation. Materiał internetowy dostępny pod adresem: http://ptcog.web.psi.ch/ptcentres.html.
Paul Scherrer Institute. Materiał internetowy dostępny pod adrsem: http://www.psi.ch/.
Podgorsak E.B. Radiation Oncology Physics: a handbook for Teachers and Students. International Atomic Energy Agency 2005.
Proton Medical Research Center.Materiał internetowy dostępny pod adresem: http://www.pmrc.tsukuba.ac.jp.
Rinecer Proton Therapy Center. Materiał internetowy dostępny pod adresem: http://www.rptc.de/.