Abstrakt
Rak stercza jest najczęściej występującym nowotworem wśród mężczyzn po 60 roku życia. Radioterapia (RT) będąca jednym z najmniej inwazyjnych sposobów leczenia, często jest skojarzona z innymi metodami lub jest stosowana samodzielnie. W leczeniu raka stercza coraz częściej stosowana jest także RT hipofrakcjonowana polegająca na podaniu większej dawki frakcyjnej aniżeli konwencjonalnej, zachowując przy tym mniejszą dawkę całkowitą, w porównaniu do napromieniania konwencjonalnego. Hipofrakcjonowana RT stereotaktyczna (SBRT) będąca przedmiotem tego badania, była realizowana na aparacie Cyberknife. Tolerancję leczenia można określić jako stopień występowania powikłań po zastosowanej RT. Jeśli skutki uboczne leczenia występują rzadko, są słabo nasilone i nie powodują obniżenia jakości życia pacjenta - tolerancja leczenia jest dobra.
W niniejszej pracy zbadano ocenę tolerancji leczenia hipofrakcjonowaną RT u pacjentów z rakiem stercza, leczonych w Zakładzie Radioterapii I w Wielkopolskim Centrum Onkologii w latach 2013-2014. Chorzy byli napromieniani na aparacie Cyberknife metodą SBRT z dawką frakcyjną 7,0 Gy - 7,25 Gy podawaną 5 krotnie, co dwa dni, do dawki całkowitej 35,0 Gy - 36,25Gy. Oceny tolerancji terapii dokonano na podstawie wypełnianych przez pacjentów ankiet składających się z kwestionariusza IPSS wypełnianych w okresie przed leczeniem, po podaniu ostatniej frakcji, po 1 oraz 24 miesiącach od zakończonej RT. Średnia wieku pacjentów wynosiła 69 lat, średni wynik PSA – 9, a średni wynik sumy Gleason – 6.
Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że u wszystkich pacjentów wystąpiły objawy ze strony układu moczowego w okresie podania ostatniej frakcji napromieniania oraz miesiąca po zakończeniu leczenia, natomiast po 24 miesiącach od RT poziom ten był porównywany z wynikiem przed leczeniem. Wyniki badania potwierdzają dobrą tolerancję hipofrakcjonowanej SBRT raka stercza, co pokrywa się z aktualnym stanem wiedzy na ten temat i sugerują, że SBRT ze względu na krótszy czas leczenia, równie wysoką skuteczność oraz dobrą tolerancję, w przyszłości mogłoby zastąpić konwencjonalne metody RT w leczeniu raka gruczołu krokowego.
Bibliografia
Krajowy Rejestr Nowotworów- Gruczoł krokowy. http://onkologia.org.pl/rak-gruczolu-krokowego/.
Global Cancer Observatory, Globocan 2018; https://gco.iarc.fr/today/home.
Ricco A, Manahan G, Lanciano R. The Comparison of Stereotactic Body Radiation Therapy and Intensity-Modulated Radiation Therapy for Prostate Cancer by NCCN Risk Groups. Frontiers in Oncology 2016; 6:184. DOI: https://doi.org/10.3389/fonc.2016.00184
Głowacki G, Bodusz D, Majewski W. Frakcjonowana radioterapia stereotaktyczna CyberKnifeTM chorych na raka gruczołu krokowego. Journal of Oncology 2012;62(4): 274–282.
King C. Lehmann J. Adler J. Hai J. CyberKnife Radiotherapy for Localized Prostate Cancer: Rationale and Technical Feasibility. Technol Ca Res Treat 2003; 2: 25-29. DOI: https://doi.org/10.1177/153303460300200104
Michalewska J. Odczyny popromienne w radioterapii oraz popromienne zapalenie skóry. Zeszyty Naukowe WCO, Letters in Oncology Science 2017;14(4):104-109.
Scott C, Morgan MD, MSc, FRCPC, Karen Hoffman MD, MHSc, MPH, D. Andrew Loblaw MD, MSc, FRCPC, FASCO. Hypofractionated Radiation Therapy for Localized Prostate Cancer: Executive Summary of an ASTRO, ASCO, and AUA Evidence-Based Guideline. Pract Radiat Oncol 2018: 8;354-360.
Katz A. Stereotactic Body Radiotherapy for Low-Risk Prostate Cancer: A Ten-Year Analysis. Cureus 2017;9(9): e1668. DOI: https://doi.org/10.7759/cureus.1668
Cihan Y. The role and importance of SBRT in prostate cancer. Int Braz J Urol 2018;44:1272–1274. DOI: https://doi.org/10.1590/s1677-5538.ibju.2018.0484
Madsen BL, Hsi RA, Pham HT, Fowler JF, Esagui L, Corman J. Stereotactic hypofractionated accurate radiotherapy of the prostate (sharp). 33.5 Gy in five fractions for localized disease: first clinical trial results. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2007;67(4):1099–105. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijrobp.2006.10.050
Friedland JL, Freeman DE, Masterson-McGary ME, Spellberg DM. Stereotactic body radiotherapy: an emerging treatment approach for localized prostate cancer. Technol Cancer Res Treat 2009;8(5):387–92. DOI: https://doi.org/10.1177/153303460900800509
Katz AJ, Santoro M, Ashley R, Diblasio F,Witten M. Stereotactic body ra-diotherapy for organ-confined prostate cancer. BMC Urol 2010;10:1. DOI: https://doi.org/10.1186/1471-2490-10-1
King C. Stereotactic body radiotherapy for prostate cancer: current results of a phase II trial. Front Radiat Ther Oncol 2011;43:428–37. DOI: https://doi.org/10.1159/000322507
King CR, Brooks JD, Gill, et al. Stereotactic body radiotherapy for localized prostate cancer: interim results of a prospective phase II clinical trial. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2009;73:1043–8. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijrobp.2008.05.059
Lartigau E. Stereotactic body radiotherapy. BMJ 2011;343:24. DOI: https://doi.org/10.1136/bmj.d4286