Abstrakt
Celem pracy była propozycja strategii postępowania z planem leczenia metodą SIB wykonanego w technice obrotowej z modulacją intensywności dawki (VMAT, ang. Volumetric Modulated Arc Therapy), w przypadku niedostępności aparatu źródłowego oraz żadnego kompatybilnego akceleratora w ośrodku. Badanie przeprowadzono na przykładzie 20 pacjentów z nowotworem stercza, leczonych metodą jednoczesnego zintegrowanego boost’u (SIB) z planem leczenia w technice VMAT dla dwóch lub trzech pełnych łuków terapeutycznych. Następnie na podstawie pierwotnych planów leczenia wykonano 7-polowe plany zastępcze w technice radioterapii z modulowaną intensywnością dawki (IMRT, ang. Intensity Modulated Radiation Therapy). Dla planów w technice VMAT i IMRT zastosowano wiązkę o energii 6 MeV dawka zadana to 67,5 Gy dla planowanje objętośi do napromieniania PTV stercz oraz 45 Gy dla PTV węzły w 30 frakcjach (Planning Target Volume). Wartości różnic w dawkach pomiędzy planami VMAT i IMRT dla objętości PTV nie przekraczały akceptowalnej granicy ~ 2%. Dla narządów krytycznych różnica w dawce mieściła się w granicach dawek tolerancji zawartych w raporcie QUANTEC (Quantitative Analyses of Normal Tissue Effects in the Clinic). Wartości wskaźnika konformalności CI (Conformity Index) dla planów w technice VMAT znajdowały się w przedziale 0,53-0,58, a dla planów w technice IMRT pomiędzy 0,49, a 0,54. Sumaryczna liczba jednostek monitorowych dla techniki VMAT wynosiła pomiędzy 626 MU, a 777 MU dla planów w IMRT minimalna liczba MU wynosiła 2013 MU, a maksymalna 2766 MU. Badanie wykazało, że pomimo niewielkich różnic uzyskanych dla dawek w narządach krytycznych mieszczących się w kryteriach dawek tolerancji oraz dłuższym czasem napromieniania, technika SIB-IMRT, może być stosowana jako alternatywny plan leczenia pacjenta, nie obniżając jakości leczenia.
Bibliografia
Ambroggi M, Biasini C, Del Giovane C, et al. Distance as a Barrier to Cancer Diagnosis and Treatment: Review of the Literature. Oncologist. 2015;20:1378-85
Raport. Radioterapia w Polsce w świetle zmian systemowych – analiza i rekomendacje 2021. https://docplayer.pl/209607317-Warszawa-2021-raport-radioterapia-w-polsce-w-swietle-zmian-systemowych-analiza-i-rekomendacje.html, dostęp 13.10.2022 r.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 października 2021 r. w sprawie minimalnych wymagań dla jednostek ochrony zdrowia prowadzących działalność związaną z narażeniem w celach medycznych, polegającą na udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu radioterapii i leczenia za pomocą produktów radiofarmaceutycznych, Dziennik Ustaw 2021 poz. 1890.
Wang L, Lu B, He M, et al. Prostate Cancer Incidence and Mortality: Global Status and Temporal Trends in 89 Countries From 2000 to 2019. Front Public Health. 2022;10:811044.
Raport roczny. Nowotwory złośliwe w Polsce w 2019 roku. Narodowy Instytut Onkologii, http://onkologia.org.pl/wp-content/uploads/Nowotwory_2019.pdf, dostęp 13.10.2022 r.
ICRU Report 50. Prescribing, Recording and Reporting Photon Beam Therapy. International Commission on Radiation Units and Measurements, 1993.
ICRU Report 62. Prescribing, Recording and Reporting Photon Beam Therapy (Supplement to ICRU Report 50). International Commission on Radiation Units and Measurements, 1999.
Low DA, Harms WB, Mutic S, et al. A technique for the quantitative evaluation of dose distributions. Med Phys. 1998;25:656–61.
IAEA: TRS-398 Absorbed Dose Determination in External Beam Radiotherapy: An International Code of Practice for Dosimetry based on Standards of Absorbed Dose to Water, 12, International Atomic Energy Agency, IAEA, 2006.
Charmacińska M, Skrobała A, Styś S, et al. Propozycja Strategii Postępowania z planami leczenia dla akceleratorów o różnej konstrukcji kolimatora. Inżynier i Fizyk Medyczny. 2020;5; 9:309-15.
Bentzen S.M, Constine L.S, Deasy J, et al. Quantitative Analyses of Normal Tissue Effects in the Clinic (QUANTEC): an introduction to the scientific issues, Int J Radiat Oncol Biol Phys, 2010;76:3-9.
Onal C, Sonmez S, Erbay G, et al. Simultaneous integrated boost to intraprostatic lesions using different energy levels of intensity-modulated radiotherapy and volumetric-arc therapy. Journal of Radiotherapy in Practice 20:1-11.
Mukhtar R, Butt S, Rafaye M.A, et al. An institutional review: dosimetry comparison between simultaneous integrated boost IMRT and VMAT for prostate cancer. Journal of Radiotherapy in Practice 2020:1-11.
Mellon E.A, Javedan K, Strom T.J, et al. A dosimetric comparison of volumetric modulated arc therapy with step-and-shoot intensity modulated radiation therapy for prostate cancer Pract Radiat Oncol, 2015;5:11-5.
Ost P, Speleers B, De Meerleer G, et al. Volumetric arc therapy and intensity-modulated radiotherapy for primary prostate radiotherapy with simultaneous integrated boost to intraprostatic lesion with 6 and 18 MV: a planning comparison study. Int J Radiat Oncol Biol Phys. 2011;79:920-6.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2022 Zeszyty Naukowe Wielkopolskiego Centrum Onkologii