Słowa kluczowe
stopień zaawansowania
nowotwory głowy i szyi
Jak cytować
Abstrakt
Choroby nowotworowe są jedną z głównych przyczyn zgonów. Wykazano, że profilaktyka i wczesna diagnostyka należą do najbardziej efektywnych kosztowo działań w zmniejszeniu umieralności z powodu nowotworów.W Polsce brakuje lekarzy radioterapeutów oraz onkologów klinicznych i dlatego obie te specjalizacje są zdefiniowane jako deficytowe.
Większość świadczeń onkologicznych udzielana jest w dużych ośrodkach onkologicznych lub klinikach uniwersyteckich. W mniejszych miastach dostępność do nawet podstawowych świadczeń onkologicznych jest znacznie gorsza i brakuje kadry specjalistów. W onkologii, będącej dyscypliną akademicką bardzo ważne są również związki pomiędzy nauką i praktyką kliniczną. W ostatnich dziesięciu latach zaszły pozytywne zmiany w nauczaniu onkologii w uczelniach medycznych. Obecnie studenci medycyny stykają się z nauczaniem onkologii już na wcześniejszych latach studiów. Z punktu widzenia planowania zakresu niezbędnych świadczeń onkologicznych i ich dostępności oprócz zapadalności istotny jest stopień zaawansowania wykrytych nowotworów. W Wielkopolsce zainicjowano program wczesnego wykrywania nowotworów głowy i szyi, który działa od roku. Jest zalążkiem programu ogólnopolskiego w wyniku którego powołano koordynatorów we wszystkich województwach.
Bibliografia
Jemal A, Bray F, Center MM, Ferlay J, Ward E, Forman D. Global cancer statistics. Ca-Cancer J Clin 2011;61(2):69–90.
Otter R, Qiao Y-L, Burton R, Samiei M, Parkin M, Trapido E, et al. Organization of population-based cancer control programs: Europe and the world. Tumori 2009;95(5):623–36.
Organization WH. Cancer Control: Knowledge Into Action : WHO Guide for Effective Programmes. World Health Organization; 2007.
Verdecchia A, Baili P, Quaglia A, Kunkler I, Ciampichini R, Berrino F, et al. Patient survival for all cancers combined as indicator of cancer control in Europe. Eur. J. Public Health. 2008;18(5):527–32.
Verdecchia A, Santaquilani M, Sant M. Survival for cancer patients in Europe. Ann. Ist. Super. Sanita. 2009;45(3):315–24.
Brocklehurst P, Kujan O, Glenny A-M, Oliver R, Sloan P, Ogden G, et al. Screening programmes for the early detection and prevention of oral cancer. In: The Cochrane
Petersen PE. Oral cancer prevention and control – The approach of the World Health Organization. Oral Oncol. 2009;45(4-5):454–60.
Coleman MP, Quaresma M, Berrino F, Lutz J-M, De Angelis R, Capocaccia R, et al. Cancer survival in five continents: a worldwide population-based study (CONCORD). Lancet Oncol 2008;9(8):730–56.
Malicki J, Golusiński W. Opieka onkologiczna w Wielkopolsce na tle zmian systemu ochrony zdrowia w Polsce - cz. 1. Kompleksowość świadczeń, koszty systemowe i finasowanie. Zesz Nauk WCO w druku DOI: http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1734048915000309 [accessed January 13, 2016]
P. Boyle, B. Levin (Eds.), World Cancer Report, WHO International Agency for Research on Cancer, Lyon (2008). Collaboration, Brocklehurst P, editors. Cochrane Database Syst. Rev. [Internet]. Chichester, UK: John Wiley & Sons, Ltd; 2010 [cited 2012 Oct 2]. Available from: http://summaries.cochrane.org/CD004150/screening-programmes-for-the-early-detection-and-prevention-of-oral-cancer
Colditz GA, Wolin KY, Gehlert S. Applying What We Know to Accelerate Cancer Prevention Sci Transl Med 2012;4(127):127rv4–127rv4.
Marwick C. Networks Aim to Bridge Gap Between Clinical Research, Medical Practice. J Natl Cancer Inst 2002; 3;94(7):478–9.
Borras JM, Barton M, Grau C, Corral J, Verhoeven R, Lemmens V, van Eycken L, Henau K, Primic-Zakelj M, Strojan P, Trojanowski M, Dyzmann-Sroka A, Kubiak A, Gasparotto C, Defourny N, Malicki J, Dunscombe P, Coffey M, Lievens Y. The impact of cancer incidence and stage on optimal utilization of radiotherapy: Methodology of a population based analysis by the ESTRO-HERO project. Radiother Oncol. 2015;116(1):45-50
Borras JM. Lievens Y, Dunscombe P, Coffey M, Malicki J, Gasparotto C, Defourny N, Barton M, Verhoeven R, van Eycken L, Primic-Zakeli M, Trojanowski M, Strojan P, Grau C. The optimal utilization proportion of external beam radiotherapy in European countries: An ESTRO-HERO analysis. Radiother Oncol 2015DOI: http://dx.doi.org/10.1016/j.radonc.2015.04.018
Dyzmann-Sroka A, Malicki J. Cancer incidence and mortality in the Greater Poland Region-Analysis of the year 2010 and future trends. Rep Pract Oncol Radiother 2014; 19(5):296-300.
Dyzmann-Sroka A, Roszak A. Metody podniesienia jakości danych rejestrów nowotworów złośliwych. Zeszyty Naukowe WCO, Letters in Oncology Science. 2012; 9(4):163-93
Mali, B., Miklavcic, D. Campana, L.G. Cemazar, M., Sersa, G., Snoj, M., Jarm, T. Tumor size and effectiveness of electrochemotherapy. Radiol Oncol 2013 47(1):32-41.
Thwaites DI, Malicki J. Physics and technology in ESTRO and in Radiotherapy and Oncology: past, present and into the 4th dimension. Radiother Oncol 2011;100(3):327–32.
www.Inpronko.eu [accessed August 17, 2015].
Van Doorslaer E, Wagstaff A, van der Burg H, Christiansen T, De Graeve D, Duchesne I, et al. Equity in the delivery of health care in Europe and the US. J Health Econ 2000;19(5):553–83.
Pourel, N. Py, B. Safran, D.Patient information duties in radiation oncology. Cancer Radiotherapie. 2014; in print. DOI: 10.1016/j.canrad.2014.07.155
Cieślak K, Pawlukiewicz M, Gołąb D, Konys M, Kuśnierkiewicz M, Kleka P. Styles of coping with stress of cancer in patients treated with radiotherapy and expectations towards medical staff – Practical implications. Rep Pract Oncol Radiother 2013;18(2):61–6.
Reinfuss M, Byrski E, Malicki J. Radiotherapy facilities, equipment, and staffing in Poland: 2005–2011. Rep Pract Oncol Radiother 2013; 18 (3): 159-172.
Krystyna S-W, Rucinski P. The Main Challenges of Polish Oncology. Public Health Rep 2008;123(5):655–63.
Kalbarczyk W. Brzozowski S. Stan dostępności do leczniczych świadczeń onkologicznych w Polsce. http://dostepnosc.onkologiczna.pl/wp-content/uploads/2015/06/Raport-_IOZ_PTO_-Onkologia_Bia%C5%82e-plamy_20052015_05.pdf [accessed August 17, 2015]
Malicki J. Staffing for Quality: Overview in Quality and Safety in Radiotherapy. (Eds) Pawlicki T, Dunscombe P, Mundt A, Scalliet P. Taylor & Francis 2010.
Lopez Guerra JL, Isa N, Kim MM, Bourgier C, Marsiglia H. New perspectives in radiation oncology: Young radiation oncologist point of view and challenges. Rep Pract Oncol Radiother 2012;17(5):251–4.
The Ministry of Health in Poland. The National Program Against Cancer Diseases. [accessed October 2, 2012]. Available in Polish from: URL: http://www.mz.gov.pl/wwwmz/index?mr=q101&ms=&ml=pl&mi=40&mx=0&mt=my=40&ma=04806.[28] Siemińska A, Jassem J, Uherek M, Wilanowski T, Nowak R, Jassem E. Postawy wobec palenia tytoniu wśród studentów pierwszego roku medycyny.2006/74
Malicki, J., Wojnerowicz, C., Kycler, Z., Gumowska-Przybora, J., Cerkaska-Głuszak, B., Wachowiak, A., Pater, A., Twardochleb, M. Poznań cancer centre 1953-2003. Rep Pract Oncol Radiother 2003; 8 (3):85-95
Haddad RI, Shin DM. Recent advances in head and neck cancer. N Engl J Med 2008;359(11):1143–54.
Trojanowska A. Squamous cell carcinoma of the head and neck-The role of diffusion and perfusion imaging in tumor recurrence and follow-up. Rep Pract Oncol Radiother 2011;16(6):203–8.